رواداری‌های ساخت سوله

جهت ساخت سوله دستورالعمل‌هایی وجود دارد که بر اساس آنها سوله ساخته می‌شود. این دستورالعمل‌ها برای ساخت اجزای مختلف سوله و ساخت جرثقیل تهیه شده است. در دستورالعمل ساخت سوله رواداری‌هایی براساس آیین نامه مبحث 10 مقررات ملی ساختمان وجود دارد که در حین ساخت سوله باید رعایت شود. رواداری‌های ساخت سوله توسط واحد کنترل کیفیت شرکت سوله سازی به صورت کنترل‌های ابعادی و کنترل جوشکاری و رنگ آمیزی صورت می‌گیرد. در این مقاله به بررسی انواع رواداری‌های ساخت سوله در شرکت ساخت سوله می‌پردازیم. رواداری‌ها براساس آخرین ویرایش مبحث دهم مقررات ملی ساختمان (ویرایش 1401) بیان شده است.

رواداری ساخت سوله چیست؟

ابتدا به تعریف رواداری می‌پردازیم. رواداری یا Tolerance به معنی انحرافات مجاز و حدود قابل قبول است. رواداری ساخت سوله به این معناست که در هنگام ساخت ممکن است ابعاد و اندازه‌های واقعی با ابعاد و اندازه‌های موجود در نقشه شاپ دراوینگ مغایرت و انحراف داشته باشد. اگر این انحراف و مغایرت در محدوده‌ی مجاز آیین نامه باشد، قابل قبول است اما اگر در ساخت اجزای سوله مغایرت‌ها در محدوده مجاز رواداری ساخت سوله نباشد، باید اصلاح شوند. علت به وجود آمدن این مغایرت‌ها چیست؟ در مراحل ساخت سوله مغایرت‌ها و انحرافات ممکن است به دلیل خطای در اندازه گیری، کم دقتی، کشش جوش حین جوشکاری و… به وجود بیایند. ایجاد این مغایرت‌ها در ساخت سوله اجتناب ناپذیر است اما واحد تولید و واحد کنترل کیفی تلاش می‌کنند تا این مغایرت‌ها به حداقل برسد.

رواداری‌های جوش

قطعاتی از سوله مثل ستون و رفترکه محل اتصال جان به بال باید به وسیله جوش گوشه به یکدیگر جوش شوند، باید تا حد امکان در تماس نزدیک با یکدیگر باشند. فاصله ریشه نباید از5 میلی متر بزرگتر شود. اگر فاصله ریشه جوش گوشه از 2 میلی متر بزرگتر شود، اندازه ساق‌های جوش مندرج در نقشه باید به اندازه آن افزایش یابد، یا مهندس طراح باید تایید نماید که ضخامت موثر گلوی مورد نظر طراحی حاصل شده است.

بازشدگی چوش ریشه

قطعاتی از سوله مثل تسمه‌های بال ستون و رفتر که با جوش شیاری به صورت لب به لب به یکدیگر متصل می‌شوند، باید با دقت با یکدیگر همباد و تراز شوند. حداکثر ناهمترازی بین دو قطعه، مساوی 10 درصد ضخامت قطعه نازکتر و حداکثر 3 میلی متر است. برای اصلاح ناهمترازی نباید شیبی بزرگتر از 4 درصد در جوش به وجود آورد. ناهمترازی باید بر مبنای میانتار قطعات اندازه گیری شود، مگر اینکه در مشخصات فنی خصوصی به نحو دیگری مشخص شده باشد.

اصلاح ناهمترازی و ناهم محوری

قطعاتی که توسط جوش شیاری با نفوذ نسبی در امتداد طولی به یکدیگر متصل می‌شوند، باید تا حد امکان در تماس با یکدیگر قرار گیرند. فاصله ریشه بین دو قطعه نباید از 5 میلی متر بزرگتر شود.

رواداری‌های مربوط به زاویه شیار، فاصله ریشه (R) و ضخامت ریشه (f) در جدول و شکل زیر نشان داده شده است.

رواداری‌های مونتاژ در درزها با جوش شیاری

جدول رواداری‌های مونتاژ در درزها با جوش شیاری

قطعاتی که به یکدیگر جوش می‌شوند، باید همباد یکدیگر قرار گرفته و تا اتمام جوشکاری، به وسیله پیچ، گیره، گوه، قید یا خال جوش در وضعیت خود تثبیت شوند. در صورت امکان استفاده از قیدها و قالب‌های تثبیت کننده، توصیه می‌شود. لازم است در قیدها آزادی‌های حرکتی مناسب برای جمع شدگی و تابیدگی وجود داشته باشد. جمع شدگی وتابیدگی معمولا با تغییر شکل‌های اولیه عمدی در خلاف جهت این آثار جبران می‌شود.

مقاله‌های مرتبط:

مراحل نصب سوله

راهکارهای نصب سوله ارزان

کنترل تابیدگی و جمع شدگی

در مونتاژ اجزای سوله و انجام جوش درزهای اعضای ساخته شده از ورق یا نیمرخ و همچنین تقویت نیمرخ‌ها، دستورالعمل و توالی جوشکاری باید طوری انتخاب شود که مقادیر تابیدگی و جمع شدگی حداقل شود. تا حد امکان توالی جوش‌ها باید طوری انتخاب شود که حرارت جوشکاری درحین پیشرفت جوشکاری متعادل شود. در هنگام مونتاژ، درزهایی که از آنها انتظار جمع شدگی بزرگتری می‌رود، باید قبل ازدرزهایی که انتظار جمع شدگی کمتری از آنها داریم، جوش شوند. جوشکاری این درزها باید تا حد امکان با به کارگیری کمترین قیدهای حرکتی کمی انجام شود.

در ساخت سوله و ساخت اعضای ساخته شده از ورق و نیمرخ، قطعه سازی باید قبل از مونتاژ انجام شود. یعنی ابتدا باید ورق‌ها مطابق ابعاد داده شده در نقشه‌ها سرهم شوند و سپس مونتاژ و جوش عضو انجام شود. اعضا با طول بلند را می‌توان به چند قطعه تقسیم نمود. درهنگام وصله کردن قطعات فوق در شرکت سوله سازی جوشکاری بال‌ها و جان باید نسبت به محور ضعیف و قوی مقطع، متعادل باشد. در جوشکاری اجزای سوله با وجود قیدهای خارجی ممانعت کننده از جمع شدگی، جوشکاری باید به طور پیوسته تا اتمام کل کار یا رسیدن به نقطه‌ای انجام یابد که دارای آزادی حرکت است.

رواداری ابعادی قطعات سوله

برای ستون‌های سوله و اعضای اصلی خرپا که با استفاده از جوش ساخته می‌شوند، بدون توجه به سطح مقطع عضو، میزان انحراف مجاز درهم راستایی عضو برابر است با:

• برای اعضای با طول کمتر از 9 متر:

• برای اعضای با طول 9 تا 14 متر مساوی 9 میلی متر
• برای اعضای با طول بزرگتر از 14 متر:

برای اعضای ساخته شده از ورق (نظیر مقاطع H-I-T)، حداکثر اختلاف بین محور مرکزی جان و محور مرکزی بال در محل‌های تماس، مساوی حداقل 0.01bf یا 6 میلیمتر است.

رواداری محل اتصال جان به بال

میزان رواداری چرخشی و افتادگی بال و اعوجاج مقطع ساخته شده از ورق مطابق شکل زیر می‌باشد.

رواداری انحراف بال

نتیجه گیری

در شرکت ساخت سوله دستورالعمل‌هایی برای ساخت اجزای سوله وجود دارد که با توجه به آیین نامه‌های ساخت و نصب سوله، رواداری‌هایی را برای ساخت سوله درنظر می‌یرد. شرکت سوله کاوه پارس زرین برای بالابردن سطح کیفی خود در ساخت و تولید سوله و همچنین برای کسب رضایت مشتریان محترم که برای خرید سوله با این مجموعه قرارداد می‌بندند، تلاش می کند در ساخت اجزای سوله مغایرت‌های احتمالی را به حداقل برساند و ضوابط آیین نامه‌ای را برای تحقق رواداری ساخت سوله رعایت کند. واحد کنترل کیفیت شرکت سوله کاوه پارس زرین برای تحقق این مهم دقت نظر زیادی را در ساخت سوله در چارجوب رواداری ساخت سوله دارد.