انواع جرثقیل سوله

در این مقاله به بررسی انواع جرثقیل سوله‌ها می پردازیم. از جرثقیل‌ها معمولا در سوله‌های تولیدی و سوله انبار استفاده می‌شود. در سوله‌های تولیدی برای جابه جایی و تخلیه مواد اولیه، محصول در حین تولید و محصول نهایی به جرثقیل احتیاج داریم. در سوله‌های انبار نیز برای تخلیه، جابجایی و بارگیری محصول (اگر محصول سنگین باشد) به جرثقیل نیاز داریم. وجود جرثقیل در سوله از نقاط قوت یک سوله محسوب می‌شود و به ارزش افزوده سوله کمک می‌کند. گاهی در سوله شرکت‌های تولیدی بدون وجود جرثقیل، تولید محصول امکان‌پذیر نیست. مثلا در شرکت‌های تولید سوله و اسکلت فلزی به دلیل وزن زیاد قطعات، جابجایی و بارگیری قطعات بدون جرثقیل امکان‌پذیر نیست. در سوله‌هایی که بدلیل محدودیت فضا امکان جابجایی قطعات با لیفتراک فراهم نیست وجود جرثقیل سقفی بسیار سودمند خواهد بود.

انواع جرثقیل

جرثقیل‌های رایج در سوله‌ها و ساختمان‌ها بسته به ظرفیت، دهانه و نوع منبع جرثقیل انواع مختلفی دارند. در انتخاب نوع جرثقیل علاوه به موارد گفته شده باید آینده استفاده از جرثقیل را هم مدنظر قرار بدهیم تا ظرفیت احتمالی آینده پیش بینی شود و جرثقیلی انتخاب شود که همیشه نیازهای تولیدی و انباری و… را پاسخگو باشد. مشخصات عمومی انواع جرثقیل  به شرح جدول زیر است؟

مشخصات عمومی انواع جرثقیل سوله

جرثقیل‌های متکی بر بال فوقانی شاه تیر (بالانشین)

ویژگی این جرثقیل‌ها، حرکت چرخ‌های انتهایی پل جرثقیل برروی ریل‌های متصل به بال فوقانی تیرهای باربر ریل است. این جرثقیل‌های سوله در شرایط سخت کاری دارای بارهای سنگین و رده بندی خدمتی بالاتر، کاربرد دارند. آنها زمانی که دهانه جرثقیل تمامی دهانه ساختمان را می‌پوشاند و هنگامی که به  سرعت بالا احتیاج است استفاده می‌شوند. در مقایسه با جرثقیل‌های آویخته، این نوع از جرثقیل‌ها ارتفاع بیشتر قلاب از کف سالن و فاصله آزاد بیشتر زیر پل جرثقیل را فراهم می‌کنند. جرثقیل‌های بالانشین ممکن است به صورت تک پل و یا دارای پل دوتایی یا پل جعبه‌ای باشند. جرثقیل‌های تک پل در مواقعی که دهانه‌های کوچکتر و یا ظرفیت  کمتر مورد احتیاج باشد استفاده می‌شوند. ارابه جرثقیل‌های تک پل از پل جرثقیل آویزان می‌باشد. منبع نیروی ارابه، بالابر و پل ممکن است دستی و یا الکتریکی باشد.

جرثقیل‌های الکتریکی با استفاده از یک جعبه کلید آویخته از ارابه و یا به وسیله دستگاه کنترل از راه دور هدایت می‌شوند. جرثقیل با پل‌های دوتایی عموما در دهانه‌های متوسط و ظرفیت‌ها یا رده بندی‌های خدمتی بالاتر استفاده می‌شود. ارابه این جرثقیل‌ها معمولا روی ریلهای متصل به بال فوقانی پل جرثقیل حرکت می‌کند. جرثقیل‌های با پل دوتایی و نیازمند به فضای بالاسری اندک نیز قابل سفارش هستند که برای حداکثر شدن فاصله زیر پل جرثقیل تا کف سالن طراحی شده‌اند. چنین جرثقیل‌هایی گاهی اوقات برای دهانه‌های کوتاه و ظرفیت‌های کم استفاده می‌شوند.

جرثقیل پل دار بالا نشین با ارابه آویخته

جرثقیل پل دار بالا نشین با رابه بالا نشین

جرثقیل‌های آویزان (Underhung Bridge)

ویژگی اصلی این جرثقیل‌ها استقرار چرخ‌های انتهای پل جرثقیل بر روی بال تحتانی شاه تیرهای باربر ریل است. جرثقیل‌های آویزان برای بارهای سبک و رده بندی خدمتی پایین استفاده می‌شوند. از این جرثقیل معمولا در سوله‌هایی استفاده می‌شود که چندین جرثقیل در یک دهانه استفاده می‌شود و جرثقیل بین چند دهانه محدود جابجا می‌شود. این جرثقیل‌ها می‌توانند یک پل یا دو پل باشند.منبع نیرو این جرثقیل‌ها دستی و یا الکتریکی است. از این جرثقیل‌ها در شرکت‌های سوله سازی به تعداد زیادی استفاده می‌شود چون در یک دهانه یا سالن سوله چندین جرثقیل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جرثقیل پل دار آویخته

جرثقیل‌های آویزان تک ریل

در این نوع جرثقیل‌ها، ارابه روی بال پایین تیر باربر ریل جرثقیل حرکت می‌کند. جرثقیل‌های تک ریل زمانی استفاده می‌شوند که بارها روی مسیرهای از پیش تعیین شده جابجا می‌شوند. کاربرد ایده آل این نوع جرثقیل زمانی است که مصالح بین چندین عملیات مختلف جابجا می‌شود، بدون اینکه نیازی به جداشدن بار از قلاب و ارابه جرثقیل باشد.

جرثقیل تک ریل آویخته

جرثقیل‌های بازویی

این نوع جرثقیل‌ها دارای یک بازوی افقی چرخان هستند که به یک تکیه گاه ثابت متصل شده است. یک ارابه استاندارد مجهز به بالابر زنجیری دستی یا برقی بر روی بال پایینی بازوی جرثقیل حرکت می‌کند. جرثقیل‌های بازویی ممکن است برای سرویس دادن به ماشین آلاتی که خارج از محدوده پوشش یک جرثقیل سقفی است کاربرد داشته باشند و یا در خطوط مونتاژ که سطوح تحت پوشش بازوهای جرثقیل‌ها می توانند برای عملیات پشت سرهم همپوشانی داشته باشند، مناسب باشند. جرثقیل‌های بازویی می‌توانند روی کف سالن مستقر شوند و یا روی قاب ساختمانی نصب شوند. عموماً نصب این جرثقیل‌ها روی کف ارجحیت دارد. در صورت نصب شدن جرثقیل بازویی روی قاب ساختمانی، این اتصال ممکن است به طور مستقیم روی ستون ساختمان انجام شود و یا از یک ستون اضافی برای این کار استفاده شود.

جرثقیل بازویی مستقر بر ستون

انواع مختلف جرثقیل‌ها

به طور کلی جرثقیل‌های موجود در سوله‌ها انواع متفاوت تری نیز دارد مانند:

1. جرثقیل بازویی مستقر بر کف سالن
2. جرثقیل های بازویی نصب شده روی ستون
3. جرثقیل های بازویی با ستونهای اضافی
4. جرثقیل های دروازه ای تک پایه
5. جرثقیل های روی هم چین

نتیجه گیری

جرثقیل سوله از اجزای بسیار مهم و حساس سوله محسوب می‌شود چون متحمل بار می‌شود و نقش مهمی در روند تولید و جابجایی قطعات مختلف دارد. برای آشنایی با اجزای دیگر سوله می‌توانید مقاله آشنایی با اجزای سوله را مطالعه کنید. شرکت سوله کاوه پارس زرین در کنار ساخت و نصب سوله و اسکلت فلزی، قطعات مربوط به جرثقیل سوله اعم از: تیر جرثقیل و بوم جرثقیل را هم تولید می‌کند. ساخت سوله و جرثقیل به طور هم‌زمان و در یک مجموعه باعث جلوگیری از هرگونه اشتباه می‌شود. مجموعه سوله کاوه پارس زرین امکان عقد قرارداد ساخت سوله و جرثقیل را به طور همزمان برای کارفرمایان محترم فراهم می‌سازد تا با بالاترین کیفیت و دقت پروژه ساخته و نصب شود.

*معرفی و بررسی جرثقیل های سوله در این مقاله بر اساس نشریه شماره 325(ضوابط طرح و محاسبه ساختمان‌های صنعتی فولادی) صورت گرفته است.