آشنایی با عیوب جوش در سوله سازی

در ساخت سوله و اسکلت فلزی، جوشکاری پرتکرارترین فرآیندی است که صورت می گیرد. با توجه به اهمیت جوشکاری در فرآیند ساخت سوله، مهندس طراح سازه نوع جوش و دستورالعمل اجرای آن را مشخص می کند. برای ارائه یک جوش با کیفیت و قابل قبول باید با معایب جوش و جوشکاری در سوله سازی، آشنایی داشته باشیم تا از گسیختگی و خراب شدن اتصالات جوشی جلوگیری کنیم. به همین دلیل در این مقاله تصمیم داریم به معرفی انواع عیوب جوش بپردازیم.

بطور کلی عیوب جوش را می توان به سه دسته طبقه بندی کرد :

1. عیوب ریشه‌ای
2. عیوب داخلی جوش
3. عیوب سطحی جوش

انواع عیوب جوش

عدم ذوب (Lack of Fusion – LOF)

هرگاه در فرآیند جوشکاری اجزای سوله، قسمتی از جوش نتواند قسمت قبل از خودش را ذوب کند، عیب عدم جوش بوجود می آید که علل ایجاد آن عبارت است از :

1. کافی نبودن انرژی ورودی
2. عدم انتخاب صحیح اندازه و نوع الکترود
3. مناسب نبودن طرح اتصال
4. کافی نبودن گاز محافظ در فرآیند ها با پوشش گاز
5. عدم تمیز کاری در بین پاسها

روی هم خوابیدگی سرد گرده جوش(Over Lapping)

فلز جوش اضافی بر روی فلز پایه قرار می گیرد و عیبی با نام لوچه یا روی هم خوابیدگی را بوجود می آورد. علل ایجاد لوچه عبارت است از:

1. سرعت خیلی پایین جوشکاری
2. زاویه نادرست الکترود
3. سایز خیلی زیاد الکترود نسبت به آمپر

عدم نفوذ (Lack of Penetration-LOP)

در ساخت اسکلت فلزی که از جوش شیاری استفاده می کنند و جوش در تمامی سطح مقطع نفوذ نمی کند این عیب بوجود می آید که معمولا در ریشه اتصال فلز پایه این اتفاق رخ می دهد. علل بوجود آمدن عدم نفوذ عبارت است از:

1. پايين بودن شدت جریان
2. زاویه نا مناسب دست
3. كثیفی درز
4. کم بودن زاویه پخ

پاشش جوش (Spatter)

پاشش جوش به ذرات فلزی‌ای  گفته می شود که در حین جوشکاری به اطراف پرتاب می شود و به عنوان بخشی از فلز جوش محسوب نمی شود. علل بوجود آمدن آن عبارت است از:

1. بالا بودن بيش از حد شدت جريان جوشكاري
2. تنظيم نبودن جريان گاز محافظ

بریدگی کنار جوش (Under cut)

شیار ذوب شده ای در فلز مبنا که در کنار خط جوش بوجود می آید. علل بوجود آمدن آن عبارت است از:

1. بالابودن شدت جریان
2. زاویه نامناسب و سرعت زیـاد
3. کالیبره نبودن دستگاه جوشکاری
4. زیاد بودن طول قوس

تخلخل (Porosity)

ایجاد حفره های خالی یا حبس شدن گاز در فلز جوش که هنگام سرد شدن ایجاد می شود. این عیب از عیوب متداول جوشکاری در شرکت سوله سازی است که اگر در سطح جوش باشد با چشم قابل رویت است و به سادگی قابل اصلاح است. علل  بوجود آمدن تخلخل در جوش عبارت است از:

1. ناخالــصي و كثيفي در منطــقه مـورد جوشكاري و الكترود
2. زاويه نامناسب دست نسبت به سطح قطعــه كار
3. عدم حفاظـت گازي در فرآيندهاي تحت پوشش گاز
4. بالابودن شدت جریان
5. زیاد بودن حرکت الکترود یا تورچ
6. مرطوب بودن یا معیوب بودن سیم جوش الکترود

ترک (Crack)

ترک ها انواع مختلفی دارند مانند سطحی، زیرسطحی، طولی، عرضی و ستاره ای که عوامل ایجاد آن عبارت است از:

1. عدم مهارت جوشكار
2. ناخالصي فلز پايه
3. نامناسب بودن فلز پر كننده از لحاظ ساختار متالورژيكي
4. عدم كنترل يكي از پارامتر هاي موثر در فرآيند
5. سرد شدن قطعه جوشکاری با سرعت بالا
6. برداشتن سریع الکترود وقطع سریع جوشکاری

سرباره-گل جوش (Slag Inclusion)

حبس شدن گل جوش و یا ناخالصی های دیگردر فلز جوش در حین ساخت قطعات سوله یا سازه اسکلت فلزی در کارخانه سوله سازی که علل مختلفی دارد، از جمله:

1. بریدگی یا سوختگی کناره های جوش در پاس های ریشه و میانی
2. تمیز نبودن سطح
3. سرد شدن سریع جوش
4. عدم پاکسازی کامل گل جوش در جوشکاری چند پاس

لکه قوس (َArc Strike)

این عیب در اثر کشیده شدن الکترود بر فلز پایه خارج از درز اتصال بوجود می آید که به علت عدم مهارت جوشکار بوجود می آید.